© ks. Ireneusz Węgrzyn
 

W cyklu spotkań od września 2018 r. do czerwca 2019 r. poznajemy mniej i bardziej znane polskie pieśni maryjne.

Zamieszczone niżej teksty to tylko skrót katechez wygłoszonych w kościele podczas spotkań formacyjnych. Osoby zainteresowane przynależnością do grupy lub jednorazowym uczestnictwem w spotkaniach zapraszam do łódzkiej Parafii Św. Rodziny w każdą I sobotę miesiąca o godzinie 7.00.

4 maja 2019 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• "Z dawna Polski Tyś Królową" - to pieśń śpiewana we wszystkich kościołach naszego kraju w uroczystość NMP Królowej Polski Jej pierwowzorem był wiersz Konrada Ujejskiego z roku 1860 pt. "Grzeszni, senni, zapomniani".

• W historii Polski były dwa sposoby objęcia tronu królewskiego: dziedziczenie i wolna elekcja. Maryja jest naszą Królową na oba te sposoby. Jest Królową, bo jest Matką Króla. I jest Królową, bo my Ją na Królową wybraliśmy.

• Uznanie Maryi jako Królowej oznacza, że oddajemy się pod Jej opiekę, ale także - o czym czasem zapominamy - że deklarujemy Jej nasze posłuszeństwo i szacunek dla wymagań, jakie nam stawia.

• Godne podkreślenia jest to, że uznanie Maryi jako Królowej Polski nie stawia nas - Polaków wyżej w hierarchii społecznej. Bo Ona jest także Królową Afryki, Azji, Ameryki, całego świata.

6 kwietnia 2019 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• "Regina Caeli, laetare" - to łaciński tytuł pieśni - modlitwy śpiewanej zamiast modlitwy "Anioł Pański" w Okresie Wielkanocnym. Polskie tłumaczenie pieśni to "Królowo nieba, wesel się". Pieśń jest również często wykonywana w wersji "Wesel się, Królowo miła".

• Pieśń wzywa do radości z faktu zmartwychwstania Jezusa, radości tak wielkiej, że obejmującej całe niebo - z Maryją i wszystkimi świętymi, i całą ziemię.

• Zmartwychwstanie Jezusa tylko wtedy ma pełny sens, gdy rozważamy je łącznie z wydarzeniami je poprzedzającymi: od Ostatniej Wieczerzy, przez modlitwę w Ogrójcu, pojmanie Jezusa, proces, ubiczowanie, ukoronowanie cierniem, drogę krzyżową, konanie, śmierć, zdjęcie z krzyża po złożenie do grobu.

• Przez cały czas trwania Wielkiego Postu nie używa się w liturgii słowa "Alleluja", co dosłownie się tłumaczy jako "Wychwalajcie Jahwe". Dlatego w Wielkanoc (a właściwie już podczas liturgii Wigilii Paschalnej) warto nie żałować strun głosowych i płuc, by ze wszystkich sił uwielbiać Zmartwychwstałego Jezusa.

2 marca 2019 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• "Stała Matka Boleściwa" - "Stabat Mater Dolorosa" - pieśń pasyjna przypisywana włoskiemu franciszkaninowi Jacopone da Todi (ok. 1228-1306). Pieśń uważana jest za arcydzieło liryki maryjnej, zaliczane do siedmiu największych hymnów kościelnych. Tekst hymnu opiera się na proroctwie Symeona, mówiącego o tym, że serce Maryi przeniknie miecz boleści, oraz opisuje Jej cierpienia u stóp krzyża.

• Bóg stworzył nas jako istoty uczuciowe, potrafimy śmiać się i płakać, radować i smucić, umiemy współczuć i współcierpieć. Tak jak nabożeństwo zwane Godziną Świętą jest czuwaniem razem z Jezusem modlącym się w Ogrójcu, jak Gorzkie Żale i Droga Krzyżowa są współuczestniczeniem w męce Jezusa, tak pieśń pasyjna "Stała Matka Boleściwa" jest pełnym współczucia towarzyszeniem Maryi cierpiącej pod krzyżem Syna.

• Tekst pieśni warto uczynić przedmiotem wielkopostnych medytacji.

2 lutego 2019 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• Jednym z bardziej znanych świąt maryjnych lutego jest wspomnienie Marki Bożej z Lourdes. W lutym i marcu 1858 roku Matka Boża objawiła się 18 razy Bernadecie Soubirous we francuskiej miejscowości Lourdes. Tam również miało miejsce wiele cudownych uzdrowień.

• Matka Boże z Lourdes jest czczona jako Uzdrowienie chorych. Dlatego tak wielu ludzi dotkniętych rozmaitymi dolegliwościami pielgrzymuje do Lourdes, pije wodę z cudownego źródełka, obmywa bolące miejsca cudowną wodą.

• Warto pamiętać, że człowiek to nie tylko ciało, więc nie tylko z chorób fizycznych szukamy uzdrowienia u Jezusa i Jego Matki. To także choroby naszego ducha: przeróżne depresje, zwątpienia, samotność, utrata nadziei i chęci życia. To także - w właściwie przede wszystkim - choroby duszy, czyli grzechy. Bóg chce przez Maryję uleczyć nas całych, dusze i ciała.

• Trzeba koniecznie pamiętać, że to nie Maryja uzdrawia, tylko Jej Syn. Ona jest Pośredniczką łask, naszą Orędowniczką u Boga. Błędem jest więc na przykład używanie wody z Lourdes, a unikanie spowiedzi i Komunii Świętej.

• Pieśń "Anielską pieśń dzwon grał" to historia objawienia Maryi ukryta w poetyckim tekście i pięknej melodii.

5 stycznia 2019 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• Boże Narodzenie to czas, w którym swój wzrok kierujemy na Jezusa w betlejemskim żłóbku, a tam jest On zawsze w otoczeniu Maryi i Józefa. Nie da się wyobrazić Narodzenia Pańskiego bez Matki Najświętszej.

• Rzadko śpiewaną w kościołach kolędą jest pochodząca z XVIII wieku pieśń "Rozkwitnęła się lilija". Pieśń w 12 zwrotkach odwołuje się do tytułów Maryi zaczerpniętych z Biblii: Różdżka Jessego, Brama niebieska, Krzak Mojżesza, Arka Przymierza.

• Maryja jest porównywana do białego kwiatu lilii - symbolu czystości, niewinności. Warto wspomnieć słowa Jezusa: "Przypatrzcie się liliom na polu, jak rosną: nie pracują ani przędą. A powiadam wam: nawet Salomon w całym swoim przepychu nie był tak ubrany jak jedna z nich." (Mt 6,28-29).

• Inne pieśni, w których Matka Najświętsza jest porównana do kwiatu lilii, to między innymi: "Zawitaj, Królowo Różańca świętego - Najśliczniejszy kwiecie, lilijo", "Jezu, śliczny kwiecie - Śliczna jak lilija, Panienka Maryja", "Zdrowaś bądź, Maryja, niebieska lilija", "Zdrowaś Maryjo, Bogarodzico - Jak pośród kwiatów wonna lilija", "Witaj święta i poczęta niepokalanie - Maryja, śliczna lilija, nasze kochanie", "Godzinki - Między cierniem lilija kruszy łeb smokowi".

1 grudnia 2018 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• Adwent to czas przygotowania na spotkanie z Jezusem podczas Sądu Ostatecznego, podczas śmierci i podczas świąt Narodzenia Pańskiego. W tym przygotowaniu naszą przewodniczką jest Maryja.

• Jedną z piękniejszych pieśni maryjnych śpiewanych podczas Adwentu jest "Błogosławiona jesteś, Maryjo".

• Podczas adwentowej liturgii wielokrotnie powraca do nas motyw światła, które przychodzi, by rozświetlić mroki nocy. Jezus jest Przedwieczną Światłością, która przychodzi do nas jako Nowa Jutrzenka i Wschodzące Słońce. Ludzie błąkający się w ciemności zostają pociągnięci przez Jezusa do światła wiary.

• Pierwszą, która została napełniona Bożym światłem, jest Maryja. Dlatego właśnie Ona jest naszą przewodniczką po adwentowych drogach.

3 listopada 2018 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• Pieśń śpiewana podczas pogrzebów, czyli bardzo mocno związana z tematyką ludzkiego przemijania, to bardzo stary hymn "Salve Regina", czyli "Witaj Królowo".

• Pieśń ta jest przypisywana żyjącemu w XI wieku mnichowi benedyktyńskiemu bł. Hermanowi z Reichenau, zwanemu też Hermanem Kaleką, który był nie tylko zakonnikiem, ale też astronomem, matematykiem, kronikarzem, poetą i kompozytorem.

• Na wiele wieków przed objawieniem się Jezusa Miłosiernego św. Faustynie, w pierwszych słowach pieśni wymieniamy miłosierdzie jako przymiot Boga i Maryję jako Matkę pełną miłosierdzia.

• Życie człowieka jest wędrówką, która swój początek ma w zamkniętej po grzechu Adama i Ewy bramie raju, a koniec znów jest w tej samej bramie otwartej przez śmierć Jezusa i stojącą pod krzyżem Maryję. Jezus jest nowym Adamem, Maryja jest nową Ewą.

• Wędrówka jest pełna bólu i łez, ale Jezus obiecuje, że w niebie Bóg otrze z naszych oczu wszelką łzę (Ap 21,4).

6 października 2018 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• W październiku czcimy Matkę Boską Różańcową, śpiewając ku Jej chwale pieśń: "Zawitaj, Królowo różańca świętego". W kolejnych zwrotkach pieśni wypowiadamy pochwałę Matki Najświętszej, porównując Ją do przepięknych kwiatów rosnących w naszych ogrodach: róży - symbolu miłości oraz lilii - symbolu niewinności.

• W litaniach maryjnych oraz wielu innych modlitwach, np. w godzinkach, na wiele przeróżnych sposobów tytułujemy Maryję, za każdym razem wyznając Jej swój podziw, miłość i oddanie. Przypomina to nieco sposób, w jaki rozmawiają ze sobą zakochani - im też nie wystarczają same imiona, ale nazywają się słoneczkami, kotkami, żabciami itp.

• Taki sposób oddawania czci Maryi wpływa także na rozwój języka polskiego, co można zauważyć np. w mnogości określeń dodawanych do słowa "Matka" - czysta, najczystsza, przeczysta, nienaruszona, bez skazy, niewinna, przenajjaśniejsza, przenajsławniejsza, chwalebna, przenajchwalebniejsza, dostojna, najdostojniejsza, łaski pełna, wielebna, miłościwa, miłosierna, litościwa, dobrotliwa, droga, najsłodsza, przedziwna, wierna, pokorna, smutna, smętna, najsmutniejsza, żałobliwa, żałosna, żałościwa, płaczliwa, pełna boleści, udręczona, uboga, ubożuchna.

• Warto też zainteresować się tytułami Matki Bożej używanymi przez naszych braci prawosławnych, dla przykładu: Karmiąca mlekiem, Wspomagająca chlebem, Dodająca rozumu, Szybko spełniająca prośby, Nieupijający kielich, Radość wszystkich strapionych, Wsparcie pokornych, Błogosławione niebo, Niewiędnący kwiat, Poszukiwanie zaginionych.

1 września 2018 r. - Spotkanie formacyjne Żeńskiej Żywej Róży

• Dlaczego w znanej pieśni nazywamy Maryję Czarną Madonną? Czy to Jej nie obraża? Przecież czarny kolor kojarzy się z grzechem, ciemnością.

• Czerń (a właściwie ciemnobrązowe zabarwienie) twarzy Maryi i Jezusa na jasnogórskim obrazie to efekt wielu wieków palenia przez nim świec wotywnych, a także oświetlania kaplicy Matki Bożej pochodniami.

• Warto jednak pomyśleć o tym w sposób bardziej symboliczny. Tym, co zaciemnia twarz Maryi, są nasze grzechy, cierpienia, problemy, które przynosimy w pielgrzymkach na Jasną Górę i zostawiamy w ramionach Matki Bożej. Każda kochająca mama, widząc dziecko, które się przewróciło w błoto i płacze, nie powie mu: "Idź się umyć, dopiero wtedy cię przytulę". Miłość nie zważa na brud.